Krwawnica pospolita (Lythrum salicaria L.)
Dostojne ziele wilgotnych łąk
Występowanie i morfologia
Krwawnica pospolita należy do rodziny krwawnicoweate (Lythraceae). Jest rośliną wieloletnią. Występuje pospolicie na stanowiskach wilgotnych – porasta wilgotne łąki, rowy, nadbrzeżne zarośla, brzegi wód. Osiąga wysokość od ok. 50 do 150 cm. Łodyga jest sztywna, wzniesiona, kanciasta i owłosiona. Liście lancetowate, siedzące (bez ogonka liściowego), również owłosione. Krwawnica kwitnie od czerwca do września. Kwiaty są różowofioletowe, zebrane w długie, szczytowe, kłosowate kwiatostany. Jest rośliną miododajną. Kwiaty są chętnie odwiedzane przez motyle i pszczoły zbierające nektar z dna kwiatowego. Nasiona powstają w wyniku zapylenia krzyżowego. Krwawnica, ze względu na swoje niewątpliwe walory wizualne, jest również chętnie uprawiana w ogrodach.
Surowiec zielarski
Surowcem
jest ziele krwawnicy (Herba Salicariae),
niekiedy wykorzystywano również korzeń
krwawnicy (Radix Salicariae). Ziele
krwawnicy należy pozyskiwać w okresie kwitnienia. Suszyć w ciemnym, przewiewnym
miejscu.
Krwawnica
pospolita zawiera m.in. garbniki, glikozyd salikarynę, fenolokwasy (galusowy,
elagowy, p-kumarowy), flawonoidy (orientyna, witeksyna), antocyjany
(malwidyna). Jest bogatym źródłem polifenoli, a przede wszystkim elagotanin,
określanych mianem tanin hydrolizujących.
Właściwości lecznicze
Krwawnica, jak podpowiada jej nazwa, należy do ziół o właściwościach przeciwkrwotocznych. Stosowana jest w obfitych krwawieniach miesiączkowych, krwawieniach z przewodu pokarmowego, krwawieniach z nosa.
Wykazuje właściwości ściągające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne. Jest pomocna w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych. Zwalcza niestrawność, jest skutecznym środkiem przeciwbiegunkowym.
Wykorzystywana jest w terapii guzków krwawniczych (hemoroidów), a także stanów zapalnych miejsc intymnych. Płukanki i nasiadówki są skuteczne w leczeniu zapalenia pochwy i warg sromowych, niwelują upławy i odparzenia.
Wyciągami z krwawnicy można płukać jamę ustną i gardło przy stanach zapalnych i aftach, krwawieniach z dziąseł, paradontozie. Okłady na oczy sprawdzą się przy nadmiernym łzawieniu, przekrwieniu i zapaleniu spojówek.
Krwawnica, ze względu na właściwości przeciwutleniające, ściągające, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, wykazuje duży potencjał dermokosmetyczny. Stosowana jest przy atopowym zapaleniu skóry, owrzodzeniach, wypryskach sączących, trudno gojących się ranach, łojotoku, trądziku, rozszerzonych porach. Pomocna również przy osłabionych włosach ze skłonnością do przetłuszczania.
Preparaty krwawnicowe wg receptur dra Różańskiego
Wywar z ziela krwawnicy:
1 łyżkę rozdrobnionego surowca zalać w garnuszku 1 szklanką zimnej wody. Na małym ogniu oprowadzić do wrzenia, zagotować, po czym odstawić na 30 minut pod przykryciem. Po tym czasie odcedzić. W dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego pić 1 szklankę naparu 1-3 razy dziennie. W przypadku ostrych zaburzeń trawienia 100 ml wywaru co 2-3 godziny. Wywar można stosować do okładów na oczy, przemywania skóry, płukania włosów, do nasiadówek, przemywania i okładów stanów zapalnych narządów płciowych. Można dodawać go również do kąpieli.
Wyciąg alkoholowy z ziela krwawnicy:
100 g rozdrobnionego surowca zalać 150 ml alkoholu 40%. Odstawić na 7 dni, codziennie zakołysać słojem. Po tygodniu uzyskany wyciąg zlać, a pozostały surowiec ponownie zalać, tym razem gorącym alkoholem40% (150 ml). Nigdy nie podgrzewać alkoholu na pełnym ogniu! Pozostawić na 3 dni, codziennie zakołysać naczyniem. Po tym czasie przefiltrować, a następnie połączyć oba wyciągi. Przyjmować doustnie 5-10 ml 2-3 razy dziennie. Do przemywania, płukanek i okładów 1-2 łyżeczki wyciągu rozcieńczonego w szklance wody.
Szampon z wyciągu alkoholowego z ziela krwawnicy:
Na każde 100 ml neutralnego szamponu dla dzieci dodać 50 ml wyciągu z krwawnicy. Stosować w przypadku włosów przetłuszczających się, łamliwych, osłabionych. Kuracja pomocna także przy krostach i ropniach na skórze owłosionej. Włosy należy masować szamponem przynajmniej 5 minut, po tym czasie spłukać. W pierwszym tygodniu kuracji włosy warto dodatkowo spłukiwać naparem lub wywarem z ziela krwawnicy.
Przeciwwskazania i środki ostrożności
Przeciwwskazaniem do stosowania wewnętrznego wyciągów z krwawnicy są: zakrzepica, wysoka krzepliwość krwi, miażdżyca, zaparcia.
Krwawnica bardzo dobrze oczyszcza glebę i wodę, dlatego może gromadzić w sobie toksyny z zanieczyszczonych terenów. Należy zwracać szczególną uwagę na miejsce zbiorów.
Treści zawarte na blogu potraktuj jako ciekawostkę edukacyjną.
Nie mogą one zastąpić fachowej porady u odpowiednio wyspecjalizowanego lekarza i/lub fitoterapeuty.
Henryk Różański, „Herba Salicariae – ziele krwawnicy – nadszedł czas zbioru”, Medycyna dawna i współczesna, dostęp dn. 04.08.2022: https://rozanski.li/737/herba-salicariae-ziele-krwawnicy-nadszedl-czas-zbioru/
Jakub P. Piwowarski, Sebastian Granica, Anna K. Kiss, „Lythrum salicaria L.—Underestimated medicinal plant from European traditional medicine. A review”, Journal of Ethnopharmacology, vol. 170, 2015: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874115003426
Wojciech Szewczyk, Beata Grygierzec, „Uprawy roślin miododajnych w systemie rolnictwa ekologicznego. Przegląd wybranych gatunków roślin poużytkowych dla pszczół”, Karniowice, 2021: https://modr.pl/sites/default/files/brochures/uprawy_roslin_miododajnych_w_systemie_rolnictwa_ekologicznego_2021.pdf
Sekrety Zdrowia, „Krwawnica pospolita na zaburzenia jelitowe, krwawienia, luźne tkanki”, dostęp dn. 04.08.2022: https://sekrety-zdrowia.org/krwawnica-pospolita-lecznicze-przepisy/
Glorianne Jouravel, Samuel Guénin, François-Xavier Bernard, Claire Elfakir, Philippe Bernard, Franck Himbert, „New Biological Activities of Lythrum salicaria L.: Effects on Keratinocytes, Reconstructed Epidermis and Reconstructed Skins, Applications in Dermo-Cosmetic Sciences”, Cosmerics, vol. 4, no. 4, 2017: https://www.mdpi.com/2079-9284/4/4/52/htm